Amortisman Hesaplama Aracı Hakkında
📌 Ne Hesaplanıyor?
Bu amortisman hesaplama aracı, amortismana tabi iktisadi kıymetler için faydalı ömür ve amortisman oranına göre yıllara yaygın amortisman tablosu oluşturur. Seçilen kıymetin türüne göre otomatik gelen faydalı ömür (yıl) ve amortisman oranı dikkate alınarak her yıl ayrılacak amortisman tutarı, birikmiş amortisman ve kalan net değer hesaplanır. Böylece hem amortisman oranı arayanlar hem de muhasebeciler, doğru amortisman planına saniyeler içinde ulaşabilir.
⌨️ Girdiler ve Anlamları
- Tutar (₺): Amortismana tabi iktisadi kıymetin alış bedelinin girildiği alandır. Buraya, kıymetin KDV dahil/dahil olmayan muhasebe kayıtlarınızda dikkate aldığınız maliyet bedeli yazılır ve tüm amortisman hesapları bu tutar üzerinden yapılır.
- Alış Tarihi: İktisadi kıymetin işletme aktifine girdiği tarihin seçildiği alandır. Tarih, amortismanın hangi yıldan itibaren başlayacağını ve tabloya hangi dönemlerin dahil edileceğini belirlediği için özellikle kıst amortisman uygulamalarında önemlidir.
- İktisadi Kıymetin Adı (Arama Kutusu): Amortismana tabi varlığın adının yazıldığı arama alanıdır. Bu kutuya “otomobil”, “bilgisayar”, “makine”, “mobilya” gibi bir kelime yazıldığında, ilgili iktisadi kıymet listesi açılır ve uygun seçenek seçilir. Seçim yapıldığında sistem, o kıymete ait faydalı ömrü, amortisman oranını, hızlandırılmış amortisman oranını ve varsa kıst amortisman gerekliliğini otomatik getirir. Böylece “bu varlığın amortisman oranı kaç, faydalı ömrü ne kadar?” sorularına tek ekrandan cevap bulunur.
- Seçilen Kıymet Bilgileri Paneli: Arama kutusundan bir iktisadi kıymet seçildiğinde, alt kısımda yeşil bilgi kutusu açılır. Bu panelde kıymetin adı, faydalı ömrü (yıl), normal amortisman oranı, hızlandırılmış amortisman oranı, ilgili tebliğ numarası ve kıst amortisman gerekip gerekmediği gösterilir. Kullanıcı bu alanı kontrol ederek doğru kıymeti seçtiğinden emin olabilir.
- Amortisman Yöntemi: Kullanılacak amortisman yönteminin seçildiği açılır listedir. Buradan “Normal Amortisman Yöntemi” veya “Hızlandırılmış Amortisman Yöntemi” gibi seçenekler seçilebilir. Normal yöntemde amortisman tutarı faydalı ömre eşit dağıtılırken, hızlandırılmış yöntemde ilk yıllarda daha yüksek, ilerleyen yıllarda daha düşük amortisman ayrılması sağlanır.
📊 Sonuçların Anlamı
- Girilen Parametreler: Hesaplamaya esas alınan tutar, alış tarihi, seçilen iktisadi kıymet adı, faydalı ömür ve seçilen amortisman yöntemi özet olarak listelenir. Bu bölüm, oluşturulan amortisman tablosunun hangi veriler üzerinden hesaplandığını netleştirir.
- Yıl: Amortisman tablosunda yer alan her satırın ilgili olduğu hesap dönemini gösterir. Alış tarihinden başlayarak faydalı ömür süresi boyunca her yıl için ayrı satır oluşturulur.
- Kıymet Alış Tutarı: Her yıl için referans alınan kıymetin maliyet bedelini gösterir. Genellikle tüm yıllarda aynı kalır ve amortisman hesabının dayandığı tarihi maliyet tutarıdır.
- Cari Yıl Amortisman Tutarı: İlgili yıl için ayrılması gereken amortismanı ifade eder. Seçilen amortisman yöntemine ve oranına göre sistem, her yıl ayrılacak amortismanı otomatik hesaplayarak bu sütunda gösterir.
- Birikmiş Amortisman Tutarı: İlgili yıla kadar ayrılmış tüm amortismanların toplamını gösterir. İlk yıldan itibaren her yılın cari amortismanı üzerine eklenerek, kıymetin bugüne kadar ne kadarının amorti edildiğini takip etmeyi sağlar.
- Kalan Net Değer: Kıymetin maliyet bedelinden birikmiş amortismanların düşülmesiyle bulunan, ilgili yıl sonu itibarıyla muhasebe kayıtlarında görünen net defter değeridir. Bu sütun, varlığın bilanço üzerindeki güncel değerini izlemek isteyen muhasebeciler için kritik bir göstergedir.
- Bilgilendirici Notlar: Bazı varlık türleri için ilgili yılın yasal amortisman sınırları veya özel düzenlemeleri hakkında bilgilendirici notlar gösterilebilir. Böylece kullanıcı, hesaplama sonuçlarını mevzuattaki güncel sınırlamalarla birlikte değerlendirebilir.
- CSV İndir: Oluşturulan amortisman tablosunun CSV/Excel formatında dışa aktarılmasını sağlar. Bu özellik sayesinde tablo doğrudan muhasebe programlarına, amortisman takip dosyalarına veya denetim çalışmalarına kolayca aktarılabilir.
💡 Bilmeniz Gerekenler
Amortisman Hesaplama aracı; işletmelerin ve muhasebecilerin amortismana tabi kıymetler için doğru amortisman oranını, faydalı ömür süresini ve yıllara göre amortisman tutarlarını hızlıca görmesini sağlar. İktisadi kıymet adını yazarak arama yapma özelliği sayesinde, ilgili tebliğlerde amortisman oranı ve faydalı ömür aramakla zaman kaybetmeden doğru değerler ekrana gelir. Normal ve hızlandırılmış amortisman yöntemlerini desteklemesi, farklı amortisman politikalarını karşılaştırmayı da kolaylaştırır. Özellikle amortisman oranı öğrenmek, faydalı ömür tablosuna bakmak ve amortisman planını detaylı görmek isteyen muhasebeciler, mali müşavirler ve işletme sahipleri için pratik ve zamandan tasarruf sağlayan bir çözümdür.
❓ Sıkça Sorulan Sorular
Amortismana tabi iktisadi kıymet nedir?
Amortismana tabi iktisadi kıymet, işletmede bir yıldan uzun süre kullanılmak üzere edinilen ve zamanla yıpranmaya, aşınmaya veya değer kaybına uğrayan varlıklardır. Örneğin araçlar, makineler, bilgisayarlar, mobilyalar ve demirbaşlar amortismana tabi kıymetlere girer.
Amortisman oranı ve faydalı ömür ne anlama gelir?
Faydalı ömür, bir iktisadi kıymetin işletmede ekonomik olarak kullanılacağı tahmini süreyi (yıl cinsinden) ifade eder. Amortisman oranı ise bu faydalı ömre göre her yıl ayrılacak amortisman yüzdesidir. Araç, makine, bilgisayar gibi kıymetler için oran ve süreler ilgili vergi mevzuatında tablolar halinde yayımlanır; bu araç da o tabloları pratik hale getirir.
Normal amortisman ile hızlandırılmış amortisman arasındaki fark nedir?
Normal amortisman yönteminde varlık maliyeti faydalı ömrüne eşit şekilde dağıtılır; her yıl aynı tutarda amortisman ayrılır. Hızlandırılmış amortisman yönteminde ise ilk yıllarda daha yüksek, sonraki yıllarda daha düşük amortisman ayrılarak varlığın daha hızlı amorti edilmesi sağlanır. Bu araç, seçilen yönteme göre amortisman tablosunu otomatik oluşturur.
Arama kutusuna ne yazmalıyım?
Arama kutusuna amortismana tabi varlığın türünü tanımlayan bir kelime yazmanız yeterlidir. Örneğin otomobil, kamyon, bilgisayar, yazıcı, ofis mobilyası, makine gibi kelimelerle arama yaparak ilgili iktisadi kıymet satırını seçebilir, buna ait amortisman oranı ve faydalı ömrü saniyeler içinde görebilirsiniz.
Bu aracı kimler kullanabilir?
Muhasebeciler, mali müşavirler, işletme sahipleri, finans sorumluları ve amortisman planı hazırlamak isteyen herkes bu aracı kullanabilir. Özellikle amortisman oranı ve faydalı ömür tablolarını tek tek aramak istemeyenler için pratik bir çözümdür.